Πολλαπλή αναμόρφωση α λα ελληνικά

Η εναρμόνιση στη χώρα μας, της φιλοπεριβαλλοντικής νομοθεσίας της EE, ήταν πάντα ένα κρίσιμο θέμα. Στο παρελθόν η επικρατούσα πολιτική ήταν η άρνηση της υλοποίησης της, αγνοώντας τις συνέπειες. Όταν άρχισαν να πέφτουν αλλά και να αυξάνονται σταδιακά τα κοινοτικά πρόστιμα, περάσαμε σε μια διαφορετική, πιο προχωρημένη πολιτική. Εναρμονιζόμαστε τυπικά με την έκδοση διατάξεων αλλά αδιαφορούμε για την εφαρμογή τους.
Στην περίπτωση της πολλαπλής συμμόρφωσης της ΚΑΠ, το ΥΑΑΤ κάνει ένα βήμα ακόμη παρακάτω. Καθορίζει έτσι την εφαρμογή των απαραίτητων διατάξεων, ώστε να μην αλλάξει τίποτε στην υφιστάμενη πραγματικότητα!!
Έτσι η ελληνική γεωργία φαίνεται να είναι εξ ορισμού συμμορφούμενη με τις περιβαλλοντικές διατάξεις της ΚΑΠ και μάλιστα από καιρό!! Αλλά και υπάρχουν και κάποιες αποκλίσεις κανένας δεν θα πρέπει να ανησυχεί, ούτως ή άλλως έλεγχοι και επιπτώσεις δεν υπάρχουν, άσχετα αν αυτό θα οδηγήσει μετά από χρόνια στην επιβολή κοινοτικών προστίμων.
Ήδη φέτος επιβλήθηκαν πρόστιμα 4.168.000 ευρώ για παραλείψεις στην πολλαπλή συμμόρφωση που αφορούσαν την ανεπαρκή τεκμηρίωση και ελλείψεις στους ελέγχους που διενεργήθηκαν, ελλιπείς οδηγίες ελέγχου, μη επιβολή κυρώσεων λόγω μη συμμόρφωσης και μη διενέργεια ανάλυσης κινδύνου για το έτος 2005. Στη συνέχεια και κάθε χρόνο θα βλέπουμε ποια θα είναι τα αποτελέσματα.
Φέτος λοιπόν, στα πλαίσια της εφαρμογής και εναρμόνισης τπς χώρας μας με την ευρωπαϊκή νομοθεσία που επιβάλλει ο φιλοπεριβαλλοντικός Κανονισμός της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (καθεστώς πολλαπλής συμμόρφωσης σε εκτέλεση του Καν. (ΕΚ) 73/2009 και 1698/05 του Συμβουλίου) δημοσιεύτηκε στις 23/4/2010 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (αριθ. 262385, αριθμ. Φύλλου 509) σχετική Υπουργική απόφαση που τέθηκε σε εφαρμογή από την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο.
Με την απόφαση θα περίμενε κανένας ότι θα μπορούσαν να ληφθούν σημαντικά μέτρα για μια φιλοπεριβαλλοντική στροφή στη γεωργία, δυστυχώς οι ρυθμίσεις απέχουν κατά πολύ από τις ανάγκες της εποχής.
Στο χώρο των αροτραίων καλλιεργειών σημαντική αλλαγή θα μπορούσε να φέρει η απόφαση του ΥΑΑΤ, όπου προβλέπονται κατ' αρχήν συγκεκριμένες καλλιεργητικές πρακτικές, όπως είναι η καλλιέργεια ψυχανθών και η αμειψισπορά, ειδικά στις περιπτώσεις που το έδαφος του αγροτεμαχίου δεν περιέχει κατ'ελάχιστο 3% οργανική ουσία.
Βλέποντας τις προϋποθέσεις αυτές, με χαρά βλέπουμε ότι επί τέλους το ελληνικό κράτος φαίνεται να αναγνωρίζει ως αρχή το σημαντικό ρόλο που παίζει το γόνιμο έδαφος στην άσκηση της γεωργίας, όμως δυστυχώς στην εφαρμογή της απόφασης αρχίζουν τα ευτράπελα.
Έτσι λοιπόν στις περιπτώσεις που η οργανική ουσία είναι κάτω από 3% (δηλ. στην μεγάλη πλειοψηφία των ελληνικών εκμεταλλεύσεων) δίνονται δύο δυνατότητες.
Η πρώτη δυνατότητα που έχει ο γεωργός, είναι να καλλιεργεί και να ενσωματώνει στο έδαφος χειμερινά ψυχανθή, συμπληρωματικά προς την εαρινή καλλιέργεια, στο 20% της αρόσιμης εκμετάλλευσης κατ'έτος. Η διάταξη αυτή είναι απολύτως θετική, αλλά δυστυχώς αναιρείται από την δεύτερη δυνατότητα που προβλέπει η ίδια απόφαση με την οποία δίνεται η δυνατότητα στον γεωργό να καλλιεργεί ετησίως τουλάχιστον τρεις διαφορετικές (ομάδες) καλλιέργειας στην εκμετάλλευση του. Και εδώ αρχίζουν τα ευτράπελα, καθώς το ΥΑΑΤ κάτω από τις πιέσεις της συμβατικής γεωργίας, φαίνεται να δίνει έναν δικό του, «ελληνικό» ορισμό της αμειψισποράς.
Συγκεκριμένα σε Δελτίο Τύπου που ερμηνεύει την υπουργική απόφαση, αναφέρεται ότι οι γεωργοί μπορούν να καλλιεργούν τουλάχιστον τρεις διαφορετικές καλλιέργειες στην εκμετάλλευση τους, χωρίς κανένα περιορισμό για τις εκτάσεις κάθε καλλιέργειας.
Μάλιστα αναφέρεται ως παράδειγμα ότι π.χ. ένας γεωργός που καλλιεργεί 100 στρέμματα συνολικά, εφόσον καλλιεργήσει 1 στρέμμα π.χ. με σιτάρι. 1 στρέμμα π.χ. με καλαμπόκι και 98 στρέμματα όποια άλλη καλλιέργεια της επιλογής του (λέγε με βαμβάκι) καλύπτει πλήρως την υποχρέωση της αμειψισποράς.
Μετά τα greek statistics ο ορισμός της αμειψισποράς α λά ελληνικά. Για γέλια και για κλάματα μαζί.
Επειδή πάντα εντοπίζεται η μονοκαλλιέργεια ακ ένα βασικό πρόβλημα της ελληνικής γεωργίας, ας μην έχουμε απορίες γιατί δεν αντιμετώπιζε1·; το θέμα, καθώς είναι το ίδιο το ελληνικό κράτος που προωθεί μια τέτοια πολιτική.
Προχωρώντας σε άλλες διατάξεις βλέπουμε ότ . c την καλαμιά (υπολείμματα των καλλιεργειών c~: χωράφι) αναφέρει ως υποχρέωση 3 τρόπους δ c-χείρισης (ενσωμάτωση,
του εδάφους) αλλά ταυτόχρονα αφήνει και ένα (μεγάλο) ανοικτό παράθυρο για κατ' εξαίρεση καύση της καλαμιάς με άδεια της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης και τη σύμφωνη γνώμη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Από ό,τι φαίνεται το κριτήριο διαχείρισης της καλαμιάς, δεν είναι γεωργικό, επιστημονικό, αλλά αυτό που απασχολεί βασικά είναι η αποφυγή του κινδύνου πυρκαγιάς και όχι η βελτίωση της γεωργικής εκμετάλλευσης.
Η προσέγγιση αυτή γίνεται φανερή και στις προβλέψεις για τις δενδρώδεις καλλιέργειες, καθώς για τα κλαδέματα θεωρεί σαν ενδεδειγμένη λύση την καύση, αρκεί αυτή να γίνεται σε σωρό και με την λήψη αναγκαίων μέτρων για την αποφυγή πυρκαγιάς. Φαίνεται ότι στις περιπτώσεις των δενδρωδών καλλιεργειών δεν λαμβάνεται καθόλου στα υπόψη το απαραίτητο ελάχιστο όριο οργανικής ουσίας (3%), αν και είναι γνωστό ότι ειδικά στην Νότια Ελλάδα (με βασική καλλιέργεια την ελιά), η οργανική ουσία κινείται τις περισσότερες φορές στα όρια της μονάδας. Αντί λοιπόν το ΥΑΑΤ να αναγνωρίσει το πρόβλημα και να ενθαρρύνει τους αγρότες για την κομποστοποίηση, δίνοντας τους ενδεχομένως κάποια κίνητρα για θρυμματιστές, καταλήγει να θεωρεί την καύση των κλαδεμάτων, ως συμμόρφωση με τις φιλοπεριβαλλοντικές απαιτήσεις.

χουν σε όλη τη χώρα, οπότε κρίνοντας από τα παραπάνω δεν αποκλείεται πολύ σύντομα να δούμε κάποια νέα ερμηνευτική που θα αντιμετωπίζει διαφορετικά το θέμα.
Το όλο θέμα μάλλον προσφέρεται και για ευρύτερες διαπιστώσεις. Στη χώρα μας, ειδικά στον χώρο της γεωργίας, όλες οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας, αντιμετωπίζονται ως ένας επιπλέον κόπος, ως ακατανόητα εμπόδια, ως μια επιπλέον πίεση που δεν γίνεται κατανοητή, καθώς τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται, δεν τις ενστερνίζεται ένα σημαντικό κομμάτι του αγροτικού χώρου και ειδικά οι επίσημοι εκπρόσωποι του, οι οποίοι πιέζουν με τη σειρά τους την πολιτική ηγεσία, που συνήθως (ή πάντα ακολουθεί).



Υπάρχουν ακόμα αναφορές στην Υπουργική Απόφαση, για την υποχρέωση του αγρότη να μην καταστρέφει σημαντικά στοιχεία του αγροτικού τοπίου, όπως ουτοφράκτες, υδατοσυλλογές και δενδροστοιχίες εντός των αγροτεμαχίων και αναβαθμίδες, ξερολιθιές στα όρια τους.
Σημαντική και θετική διάταξη, που πάλι όμως είναι πίσω από τις ανάγκες καθώς ~;ς περισσότερες αγροτικές περιοχές της χώρας και ειδικά στους βασικούς - :_~ους της χώρας, έχουν εκλείψει όλα τα παραπάνω λόγω προηγούμενων •: .3ασμένων αγροτικών πρακτικών. Μια σοβαρή πρόταση στην περίπτωση αυτή θα ήταν η υποχρέωση, κάποιας, έστω μικρής επανασύστασης τους ώστε : .: _. κάποια έστω μικρά βήματα βελτίωσης στο ελληνικό αγροτικό τοπίο.
ϊ α τερα σημαντική είναι η πρόβλεψη της Υπουργικής Απόφασης, για τη "ο^ αρδευτικού νερού, όπου προβλέπεται ότι αγροτικές εκμεταλλεύσεις ~ε να υδροδοτούνται είτε από τοπικούς ΟΕΒ είτε να υπάρχει αδειοδότηση Μληψίας. Μακάρι να εφαρμοστεί αυτή η διάταξη, αν και φαίνεται ότι ήδη ίεκινήσει οι πιέσεις λόγω των άφθονων παράνομων γεωτρήσεων που υπάρ-

Πως φεύγουμε από μια τέτοια αντίληψη? Χρειάζεται σαφέστατα μια σταθερή πολιτική στάση που δεν θα υποχωρεί στις πελατειακές σχέσεις, που θα βλέπει στο μέλλον και δεν θα είναι προσδεδεμένη στα συμφέροντα του παρελθόντος, αλλά μάλλον δεν φτάνει μόνο αυτό. Χρειάζεται και μια σταθερή διαδικασία εκπαίδευσης και μεταφοράς των νέων δεδομένων στον αγροτικό χώρο, ώστε η εφαρμογή των φιλοπεριβαλ-λοντικών διατάξεων να μην είναι κάθε φορά μια διαδικασία επιβολής, αλλά αποδοχής και προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Καθώς επί του παρόντος φαίνεται να λείπουν και τα δύο, είναι δύσκολο να δει κάποιος με αισιοδοξία το μέλλον.